 |
 |
Nisko - forum dyskusyjne mieszkańców
Dyskusje mieszkańców o Nisku i powiecie
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wolak
Żywa Skamieniałość Forum
Dołączył: 23 Kwi 2006
Posty: 1020
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Nisko/Kraków
Płeć: Mężczyzna
|
 Wysłany: Sob 7:42, 13 Lut 2010 Temat postu: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
 |
|
Ostatnio zaciekawił mnie ten temat i odnalazłem kilka ciekawych historii związanych z powstaniem i nazwami okolicznych miejscowości. Znacie jakieś ciekawe historie związane z tematem?
Bardzo ciekawą historię ma miejscowość Przyszów.
Pierwsze wzmianki o istnieniu tutejszej gminy znajdują się „Liber Benificjonum” Jana Długosza z połowy XV wieku. Teren ten był rezerwatem, gdzie królowie pozyskiwali „owoce puszczy”. Na polecenie króla Kazimierza Wielkiego w Przyszowie „na Stawie „ w jednym z sołectw obecnej gminy zbudowano zamek myśliwski który dzięki konfiguracji terenu spełniał rolę obronną. Tu też były urządzenia hutnicze, kuźnicze, gdzie produkowano oszczepy i zbroje. Historia z tym związana opowiada, że król Władysław II Jagiełło przed bitwą pod Grunwaldem udał się w okoliczne lasy na polowanie. Niestety on i jego współtowarzysze zgubili się w lesie i musieli przespać tu noc. Podczas snu na drzewie pod którym spał król była Sowa, która całą noc oddawała jakieś odgłosy (jak się nazywają odgłosy sowy?  ) Na drugi dzień osoba ze świty króla pyta się go: "Królu jak Ci się spało?" A król odpowiada:"Nie bardzo, spałem przy sowie" I ze słów "przy sowie" powstała nazwa Przyszów.
Nieliczni mieszkańcy tych terenów w owych czasach to myśliwi, bartnicy, maziarze, smolarze i rudnicy. Ludność ta dzięki kultywowanej specyfice życia wytworzyła grupę etniczną zwaną Lasowiakami.
Ciekawostką jest też, że zamek w Przyszowie (tak tak! tam był zamek!) został napadany przez Tatarów i spalony podczas potopu szwedzkiego. Niszczejące ruiny rozebrano,a cegłę z rozbiórki przekazano na budowę klasztoru o. Kapucynów w Rozwadowie.
Ostatnio zmieniony przez Wolak dnia Pon 9:36, 15 Lut 2010, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
Wolak
Żywa Skamieniałość Forum
Dołączył: 23 Kwi 2006
Posty: 1020
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Nisko/Kraków
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Pią 9:06, 19 Lut 2010 Temat postu: |
|
|
Teraz czas na Radomyśl nad Sanem
Do miejscowości tej od stuleci przybywają pielgrzymi. Odwiedzają oni Sanktuarium Maryjne, przynosząc bóle, troski i smutki, a odchodzą pocieszeni z radosnymi myślami. W miejscu, w którym stoi Sanktuarium miało miejsce objawienie Matki Bożej, dlatego też góra na której stoi kościół nazywa się Zjawienie. Miasto leżące opodal zostało nazwane Radomyśl od słów radosna-myśl, rada-myśl. Nazwa ta jest złożona i zawiera dobrą wróżbę, życzenia pomyślności i chwały.
Wie ktoś może dlaczego Nisko jest Nisko?
Ja trochę o Nisku szukałem ale jedyną konkretną informację jaką zdołało mi się uzyskać to to, że nie ma wielu wzmianek o Nisku bo nie stanowiło znaczącego ośrodka.
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Steeler
Forumowy Weteran
Dołączył: 10 Kwi 2007
Posty: 243
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Pełnokrwisty Niżanin
|
| Wysłany: Nie 12:36, 21 Lut 2010 Temat postu: |
|
|
Dlaczego Nisko to Nisko ? Bo jest nisko  Ja mam na to proste wytłumaczenie. Wystarczy wziąć atlas geograficzny, nawet taki z liceum i otworzyć na mapie fizycznej Polski. A później rzucić okiem na Kotlinę Sandomierską.... Łatwo zauważyć, że Nisko leży na samym "dnie" tej Kotliny. Czuć to także jadąc/idąc to południe ("górka jeżowska"), czy na północ (minąwszy San czuć już górkę w Zarzeczu). Sądze więc, że nazwa naszego miasta ma pochodzenie czysto topograficzne 
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wolak
Żywa Skamieniałość Forum
Dołączył: 23 Kwi 2006
Posty: 1020
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Nisko/Kraków
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Nie 14:29, 21 Lut 2010 Temat postu: |
|
|
Całkiem prawdopodobne. Szkoda, że nie mamy potwierdzenia w różnego rodzaju tekstach.
Ostatnio zmieniony przez Wolak dnia Czw 22:47, 25 Lut 2010, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wolak
Żywa Skamieniałość Forum
Dołączył: 23 Kwi 2006
Posty: 1020
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Nisko/Kraków
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Pią 20:10, 19 Mar 2010 Temat postu: Zbydniów |
|
|
Fragment jednej z książek o historii regionu:
"Zbydniów. Jest to nazwa miejscowości rodzaju patronicznego, często występująca w nazewnictwie starych miejscowości. Wieś powstała w XII wieku. Zbydniów jest nieco zmienioną postacią staropolskiego imienia Zbygniew, który z czasem stał się Zbigniewiem, zachowując jednak pierwotne "y" w zdrobniałej postaci Zbyszek."
Ostatnio zmieniony przez Wolak dnia Pią 20:14, 19 Mar 2010, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Śro 6:59, 30 Lis 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
[quote="Wolak"]Ostatnio zaciekawił mnie ten temat i odnalazłem kilka ciekawych historii związanych z powstaniem i nazwami okolicznych miejscowości. Znacie jakieś ciekawe historie związane z tematem?
*******************************************************
Jesli uzyskam mozliwosc dokonywania wpisow na tym Forum, mam kilka ciekawych historii dla tego watku/tematu !
Pozdrawiam - Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Wto 0:27, 13 Gru 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
Jesli uzyskam mozliwosc dokonywania wpisow na tym Forum, mam kilka ciekawych historii dla tego watku/tematu !
Pozdrawiam - Wladyslaw[/quote]
Zrozumialem jak dziala Forum i informuje, ze;
- o Zarzeczu napisalem 27.11.2016 w temacie "Z dziejow Zarzecza",
- o Zaosyczach = wiosce za osikowym zagajnikiem, zaginionej wiosce istniejacej kiedys na gruntach Niska napisalem 4.12.2016 w temacie "Slownik Geograficzny Krolestwa Polskiego" na stronie #2,
- o osadzie Warcholy napisalem 5.12.2016 w temacie "Archeologia, historia i nasze wspolczesne nazwiska"
Pozdrawiam - Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Wto 3:09, 13 Gru 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
Szyperki, gm. Jarocin.
Osada Syperka powstala na gruntach jastkowskich tuz przed I Zaborem - 1772 r, a grunty jastkowskie kiedys siegaly Zarzecza i Kurzyny. Jeszcze w "Lustracji krolewszczyzn w 1744 r.", jest adnotacja, ze wsrod .."osiadlosci poddanych w lasach jastkowskich zasiadlych" .."w lasach dalszych " jest maziarnia Stanislawa Smutka. To jego posiadlosc rozrosla sie do osady i obecnej wsi Smutki.
Syperka - taka nazwe nosi osada na arkuszu Krakow "Karty dawnej Polski...";
[link widoczny dla zalogowanych]
Rozrost osady do kilku zabudowan, spowodowal zmiane nazwy wioski do obecnej nazwy Szyperki, widocznej juz na wojskowej mapie austryjackiej z 1806-1869 r.;
[link widoczny dla zalogowanych]
Wedlug strony Gminy Jarocin;
[link widoczny dla zalogowanych]
Szyperki to nazwa kulturowa, od zawodu szyper (pierwszy dozorca statku, rządca statku), który tam mieszkał w związku ze spławem drzewa do Gdańska, czy też do innych miast.
Zgadzam sie, ze nazwe wioski mozna wiazac ze slowem "szyper", co przy jastkowskim "mazurzeniu" [to wplyw naplywowej szlachty mazowieckiej, np. Rozwadowski, zalozyciel Rozwadowa oraz przynaleznosc Jastkowic do parafii w Charzewicach], wymawiano "syper".
Jest jednak bardzo wazne ale ... czy tutejszy "szyper", kiedys [!!] oznaczal to, co dzis mamy w slowniku; - szyper «dowódca małego statku handlowego, rybackiego itp.; dawniej też: właściciel statku rybackiego».
Spojrzmy na mape rozmieszczenia nazwisk Szyper, Syper, Syp, Szyp I Sypura w Polsce w 2002 r;
[link widoczny dla zalogowanych]
Nazwisko Szyper nie wystepuje na wybrzezu Baltyku, gdzie powinno, tylko w okolicy Zamoscia-Jaroslawia-Mielca, nazwisko Syper w okolicach Mielca, zas nazwisko Syp w okolicach Stalowej Woli, Janowa i Niska. Sa tez bardzo rzadkie nazwiska Sypura w okolicach Stalowej Woli i Niska oraz Szyp w okolicach Niska.
Wg prof. K. Rymuta i jego dziela "Nazwiska Polakow - Slownik historyczno-etymologiczny", 1999 -2001, nazwisko Szyp odnotowano pierwszy raz w Polsce w 1393 r. i pochodzi ono od staropolskiego slowa "szyp" = strzala. Zatem wymienione powyzej puszczanskie nazwiska wskazuja, ze kiedys wlasciciele tych nazwisk robili strzaly do lukow i kusz.
Zatem, to potomek puszczanskiego wytworcy strzal noszacy nazwisko Syper lub Szyper, ktory mogl nie wiedziec co robil jego pradziad, byl zalozycielem osady i dzisiejszej wioski Szyperki.
Pozdrawiam - Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Pią 23:22, 16 Gru 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
Rozwazania kiedy powstala wioska Szwedy [gm. Jarocin] i nazwisko Szwedo.
**********************************************************
Oprocz przytoczonej "legendy" o powstaniu Przyszowa, znam bajeczki o klach i zolwiu, pysznej wodzie oraz Jaszku i krolewnie.
Dzieciece opowiadania zostaly "wypolerowane na legendy" przez szkolnych nauczycieli historii do prawie obowiazujacych i juz zapisanych legend.
Takze wiele podobnych bajeczek/legend o maruderach, zbiegach czy jencach zasiedlajacych Puszcze Sandomierska przyjmuje sie takze w szkolach jako "oczywista" prawde historyczna.
Tego typu stwierdzenia, jak;
[link widoczny dla zalogowanych]
"Na mapie Polski znaleźć można kilka miejscowości, których nazwa odnosi się
do Szwecji. Wśród nich są choćby wieś Szwedy i wieś Szwecja. Ta pierwsza leży
pomiędzy Janowem Lubelskim a Niskiem zagłębiona w Janowskich Lasach. Początek
osadzie dała grupa jeńców szwedzkich, którzy wpadli w polskie ręce, przeżyli
niewolę, a których następnie osadzono w tych lasach by je karczowali i uprawiali
ziemię. Działo się to po zakończeniu pamiętnego Potopu. Oczywiście nikt już
dzisiaj w tej wsi nie mówi po szwedzka, zaniknęły odmienne obyczaje. Domy
niszczone przez kolejne wojny nie różnią się od budynków w okolicznych wsiach.
Pozostała jedynie tradycja o pochodzeniu pierwszych mieszkańców Wsi oraz nazwa"...
... spowodowaly, ze nawet tacy zasluzeni ludzie jak doc. F. Kotula, etnograf i byly
dyrektor Muzeum Okregowego w Rzeszowie;
[link widoczny dla zalogowanych]
.... przyjmowali jako prawde historyczna.
Od stuleci wiadomo, ze potega Szwedow polegala na armii zacieznej, w sklad wojsk szwedzkich wchodzili zolnierze z krajow nadbaltyckich, a w czasie "Potopu" takze Polacy, ktorzy wspierali poczatkowo krola Szwdzkiego Karola Gustawa, byly to prywatne wojska polskich magnatow i polskie wojsko kwarcianne.
Wiadomo tez, ze z Niska, Karol Gustaw rozeslal tzw. furaze w celu zdobycia zywnosci, ktore spalily koscioly w Raclawicach, Ulinie=Ulanowie i Bielinach. Jeden z oddzialow aprowizacyjnych stoczyl bitwe z uzbrojonymi chlopami w okolicy Jastkowic. - zobacz;
Ks. dr W. Gaj-Piotrowski - "Zanim powstala Stalowa Wola", str.72.
To byly walki w tym rejonie na "smierc albo zycie", jencow nie brano w niewole. A nawet jesli byli tacy, to chyba nie mowili po szwedzku.
Kiedy powstala wioska Szwedy.
*****************************
Wedlug "Lustracji krolewszczyzn w 1744 r." do jastkowskich barci nalezaly miedzy innymi;
- Barc Gorczycowska, a bartnikami byli Jozef Gorczyca i Szymon Sędziak, gospodarujacy na 2 cwierclankach [ bo kazdy z bartnikow uprawniony byl do posiadania cwierclanka ziemi],
- Barc Woloszynska; Jedrzej Woloszyn, Szymom Woloszyn,
- Barc Cielmowska; Maciej Cielma, Sobek Cielma,
- Barc Skrzypkowska; Wojciech Skrzypek, Marcin Skrzypek.
Wg mapy;
"Karta dawnej Polski..Arkusz Krakow";
[link widoczny dla zalogowanych]
na poludnie od miejsca gdzie rzeka Bukowa przestaje byc rzeka graniczna pomiedzy zaborami austriackim i rosyjskim, a wplywa na tereny jastkowskie, na lewym brzegu Bukowej jest miejscowosc Gorczyce, dalej idac droga wzdluz rzeki sa miejscowosci Swędy i Kuziory. Z Gorczyc ta droga skreca na poludnie do miejscowosci Katy.
Na wojskowej mapie austriackiej z 1763 - 1787;
[link widoczny dla zalogowanych]
zaznaczone sa miejscowosc Svedi i Gorczyca oraz Cielmi, na drugim brzegu Bukowej.
Na mapie z 1806 - 1869 zostaja Szwedy, pojawiaja sie Woloszyne, a znika Gorczyca.
Z tych danych wynika,
ze osada Swędy -> Svedi -> Szwedy pojawila sie pomiedzy 1744 i 1772 r.
---------------------------------------------------------------------
w miejscu Barci Gorczycowskiej, a scislej na gruntach bartnika Jozefa Gorczycy, bo na gruntach Szymona Sedziaka, powstala osada Sedziaki.
Chyba Jozef Gorczyca albo jego syn, nie mieli meskiego potomka tylko corke, z ktora ozenil sie mlodzian o nazwisku Szwedo, ktory przejal gospodarstwo rolne, a pszczelarstwem chwilowo trudnili sie starsi, stad obok siebie istnialy jakis czas nazwy Gorczyca i Szwedy.
Kiedy powstalo nazwisko Szwedo.
*******************************
Patrzac na mape wystepowania nazwiska Szwedo w Polsce ;
[link widoczny dla zalogowanych]
liczba 1847 osob o tym nazwisku w 2002 r. i lokalne wystepowanie wskazuje, ze nazwisko jest bardzo stare.
Powstalo ono od slowianskiego imienia Świętosław/Świętosława juz zapomnianego w Polsce, ale kiedys nosila je księżniczka polska Świętosława;
[link widoczny dla zalogowanych]
Strony internetowe naszych poludniowych sasiadow podpowiadaja, ze jak od naszego Świętosława zdrobnieniem byl Świętek, to od Svetoslava bylo Sveto [jak blisko do Szwedo !].
Zatem, zmiany wymowy zdrobnienia Świętek poprzez Swędy i Szwędo doszlo do powstania nazwiska Szwedo, proces zmian mogl byc dlugi ale na mapach widac, jak szybko zmieniala sie nazwa osady od Swędy poprzez Svedi do Szwedy.
Zatem osada Szwedy powstala 100 lat po "Potopie Szwedzkim", a zalozycielem osady nie byli jency wojenni, a puszczanski mlodzieniec, ktorego przodkowie mieli slowianskie imie Świętosław zmienione przez wieki na nazwisko Szwedo, ktory pojal za zone corke bartnika, wlasciciela Barci Gorczycowskiej.
Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Pią 5:31, 23 Gru 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
Po kilkunastodniowej przerwie, ponownie mozna zobaczyc mape Karola de Perthees [ w 1764 mianowany geografem nadwornym krola Stanisława Augusta, byl pułkownikiem wojsk koronnych, autorem szeregu map województw dawnej Rzeczypospolitej w skali 1:225 000];
"Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego : zrządzona z innych wielu
mapp mieyscowych tak dawniey iak i swieżo odrysowanych tudziez goscincowych
i niewątpliwych wiadomosci wszystko według reguł geograficznch i obserwacyi
astronomicznych".
[link widoczny dla zalogowanych]
Mapa powstala ok 1792 r., zas miedzioryt mapy w 1806 r..
Mapa zawiera pare bledow w lokalizacji osad nad Dolnym Sanem ;
- Zarzecze zaznaczone jest jako Zarz, co mnie zaskakuje,
- Klyzow jest zapisany jako Kliszow z kosciolem,
- Szyperki to Sprysaki,
- nie ma osady Szwedy, a Barc Gorczycowska to Gorzyca,
- Barc Cielmowska to Cielma,
- Kochany to Maziarnia.
Zatem informacje na mapie sa blizsze do 1744 r, niz 1792 r.
Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wladyslaw Moskal
Początkujący
Dołączył: 27 Lis 2016
Posty: 42
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/3
Płeć: Mężczyzna
|
| Wysłany: Wto 6:41, 27 Gru 2016 Temat postu: Re: Historyczne pochodzenia nazw z regionu. |
|
|
[quote="Wladyslaw Moskal"]
Kiedy powstala osada Sędziaki [gm.Jarocin]
==========================================
Wedlug "Lustracji krolewszczyzn w 1744 r." do jastkowskich barci nalezala miedzy innymi;
- BARC GORCZYCOWSKA, a bartnikami = wlascicielami tej barci byli Jozef Gorczyca i Szymon Sędziak, gospodarujacy na 2 cwierclankach, bo kazdy z bartnikow uprawniony byl do posiadania cwierclanka ziemi wg prawa zwyczajowego, z czasow kiedy Puszczę zwano Bartnia Puszcza.
To na ziemi nalezacej w 1774 r do Szymona Sędziaka powstala osada Sędziaki, a na ziemi Jozefa Gorczycy powstal osada Szwedy, co opisalem wczesniej.
Nie ma jeszcze osady Sędziaki na austriackiej mapie wojskowej z 1887 r., ale na polskiej mapie wojskowej z 1938 r. Sędziaki licza juz 11 domow.
Jak powstalo nazwisko Sędziak
=============================
Prof K. Rymut wskazuje, ze nazwisko Sędziak powstalo od nazwiska Sędzia, ktore pierwszy raz zostalo odnotowane w Polsce w 1386 r.
Sędziak - to syn Sędziego, tak jak Sołtysiak to syn Sołtysa.
Dlaczego potomek Sędziego jako Sędziak, pojawil sie w Puszczy i stal sie bartnikiem ?
W puszczach nalezacych do monarchy juz we wczesnym okresie piastowskim istnialy sądy łowców i bartników. Na czele sądu bartniego stal sędzia, którego funkcja była obieralna i dożywotnia. Wraz z nim wybierano także ławników.
Byc moze Szymon Sędziak swoim nazwiskiem dokumentowal stare zwyczaje i jeszcze mogl byc sedzia.
Ale w 1744 r juz wprowadzono nowy zwyczaj i na czele jastkowskich bartnikow stal starosta chyba z korzeniami szlacheckimi, byl nim Jan Ogonowski wlasciciel Bartni Ogonowskiej.
Ks. dr W.Gaj-Piotrowski w ksiazce "Krolewski zamek w Przyszowie" na str. 48 pisze;
" 7 lutego 1645 r. odbyl sie tu "wiec bartniczy". Brali w nim udzial "delegaci bartnikow z poszczegolnych wsi" pod przewodnictwem "lesnego starostwa sandomierskiego", zespolu sedziowskiego w osobach "pisarza bartniego, sedziego i podsadka", a takze urzedowych przedstawicieli starostwa sandomierskiego oraz Tarnowskich, dziedzicow z Dzikowa."
Ogolem moglo wtedy zjechac do Przyszowa nawet kilkadziesiat osob.
Z powyzszego wynika, ze zawod bartnika byl ceniony i wewnetrzne zasady dzialalnosci bractwa bartniczego byly respektowane przez ekonomie krolewska.
Wladyslaw
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
|
|
|
